مرگ یکی از وقایعی است که امور مالی و پیامدهای حقوقی به دنبال دارد. اکثر افراد اطلاعات زیادی در مورد گواهی انحصار وراثت، وصیت‌نامه و مراحل انحصار وراثت ندارند. وقتی عزیزی از دنیا می‌رود، مدیریت امور این مسئله هرگز آسان نیست و اگر شما یکی از ذی‌نفعان باشید لازم است بدانید که آیا در این شرایط به شما ارث می‌رسد یا خیر و میزان این ارثیه چقدر است.
از سوی دیگر، در صورت نداشتن گواهی انحصار وراثت امکان تقسیم اموال فرد متوفی وجود ندارد. اگرچه انجام این مراحل نیاز به صرف انرژی، زمان و هزینه دارد اما درهرصورت اگر تصمیم به دریافت سهم خود از ماترک فرد متوفی دارید لازم است این مراحل را انجام دهید. مهم است که از مراحل انحصار وراثت آگاه باشید و آن را به‌درستی انجام دهید. این امر کمک می‌کند که روند انحصار وراثت سریع‌تر انجام شود. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید.
انحصار وراثت چیست؟
همانطور که مطرح شد پس از مرگ یک عزیز، موضوع انحصار وراثت در میان نزدیکان فرد مطرح می‌شود. در این شرایط، لازم است وارثان فرد فوت‌شده و سهم‌الارث هریک از این افراد مشخص می‌شود که به آن به‌اصطلاح، انحصار وراثت گفته می‌شود. برای انجام کارهای قانونی تقسیم اموال فرد متوفی، نیاز به دریافت گواهی انحصار وراثت است که این موضوع جزء مراحل انحصار وراثت محسوب می‌شود. در ادامه با مراحل انحصار وراثت به ترتیب آشنا می‌شوید.
همچنین اگر پس از مطالعه مقاله با سوالاتی مواجه شدید دریافت مشاوره حقوقی ارث و میراث می‌تواند برای شما مفید باشد که اگرچه ممکن است پیدا کردن خدمات مشاوره تلفنی حقوقی رایگان دشوار باشد اما دریافت خدمات مشاوره حقوقی به شما امکان می‌دهد تمام ابهامات و سوالات خود در مورد مراحل انحصار وراثت را برطرف کنید و درنتیجه طی کردن این روند برای شما آسان‌تر و کم‌چالش‌تر باشد.
مدارک لازم برای مراحل انحصار وراثت چیست؟
قبل از اینکه بدانید مراحل انحصار وراثت چیست لازم است بدانید که مدارک انحصار وراثت برای انجام این مراحل چیست. درنتیجه میتوانید دید کلی‌تر و دقیق‌تری در مورد مراحل انحصار وراثت داشته باشید. مدارک لازم برای انحصار وراثت عبارت‌اند از:
شناسنامه، کارت ملی و گواهی فوت فرد متوفی
کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی وراث
استشهاد محضری
رسید مالیات بر ارث
ارائه دادخواست انحصار وراثت
وصیت‌نامه (در صورت موجود بودن)
کپی عقدنامه همسر فرد متوفی
در ادامه مقاله توضیح خواهیم داد که نحوه دریافت استشهاد محضری و رسید مالیات بر ارث چگونه است و همچنین توضیح خواهیم داد برای ارائه دادخواست انحصار وراثت چه کارهایی را لازم است انجام دهید.
مراحل انحصار وراثت چیست؟
سوال بسیاری از افراد این است که برای انحصار وراثت چه باید کرد؟ برای پیگیری مراحل انحصار وراثت لازم است چند گام را بردارید تا درنهایت بتوانید گواهی انحصار وراثت را دریافت کنید. درنتیجه انجام مراحل گام‌به‌گام انحصار وراثت، اموال فرد متوفی میان نزدیکان او تقسیم می‌شود. در ادامه با مراحل انجام انحصار وراثت آشنا می‌شوید.
دریافت فرم مربوط به انحصار وراثت
به‌عنوان اولین مرحله از مراحل گرفتن انحصار وراثت، لازم است به شورای حل اختلاف شهری بروید که فرد متوفی در زمان فوت در آن شهر زندگی می‌کرده است و پس از مراجعه به شورای حل اختلاف، فرم مربوط به انحصار وراثت را دریافت کنید. سپس، لازم است نام تمام افرادی که از فرد متوفی ارث می‌برند به همراه نسبتشان با او را در فرم ثبت کنید. پس از اینکه مدارک لازم را فراهم کردید باید به شورای حل اختلاف برگردید و فرم و مدارک را تحویل دهید.
تایید وراثت
یکی از مهم‌ترین مراحل کارهای انحصار وراثت دریافت استشهاد محضری است. در این مرحله لازم است به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید. در هنگام مراجعه، باید فرمی که از شورای حل اختلاف دریافت کرده و پر کرده‌اید را با اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی تمام وارثین و همچنین گواهی فوت متوفی را همراه خود داشته باشید.
در این مرحله لازم است دو شاهد را نیز همراه خود به دفتر اسناد رسمی ببرید. مهم است که این دو شاهد با وارثان فرد متوفی آشنا باشند. سپس در دفترخانه، شهادت‌نامه‌ای آماده می‌شود که در آن با امضای شاهدان، وارثین فرد متوفی تایید می‌شوند. به این فرم، استشهاد محضری نیز گفته می‌شود. به یاد داشته باشید که این شهادت‌نامه را بعدا لازم است به شورای حل اختلاف تحویل بدهید.
تعیین مالیات بر ارث
یکی دیگر از مراحل انحصار وراثت، تعیین مالیات بر ارث است. پس از تایید وراث، لازم است تکلیف مالیات و اموال فرد متوفی مشخص شود. در این شرایط، باید به همراه وارثین دیگر، فهرست کاملی از اموال فرد متوفی تهیه و آماده کنید و پس از آن به اداره دارایی مراجعه کنید تا مالیات بر ارث مشخص شود. لازم است بدانید میزان مالیات بر ارث هر ورثه متفاوت است و بستگی به نسبت او با فرد متوفی دارد. سپس یک رسید به نام رسید مالیات بر ارث توسط اداره دارایی به شما تحویل داده می‌شود که آن را برای ادامه مراحل انحصار وراثت نیاز خواهید داشت.
مراجعه مجدد به شورای حل اختلاف
در این مرحله، لازم است مدارکی را به شورای حل اختلاف تحویل دهید که این مدارک عبارت‌اند از: فرم تکمیل‌شده مربوط به انحصار وراثت که در دفتر اسناد رسمی توسط همه وراث و شاهدان امضا شده است، کپی برابر اصل شناسنامه همه ورثه، کپی برابر اصل عقدنامه همسر متوفی، دادخواست انحصار وراثت، رسید مالیات بر ارث و گواهی فوت فرد متوفی. علاوه بر این، اصل شناسنامه همه وارثین نیز موردنیاز است. برای طی شدن این مرحله، مراجعه یکی از وراث به همراه مدارک لازم، کافی است.
اقدامات شورای حل اختلاف
پس از انجام مراحلی که مطرح شد ادامه کار به عهده شورای حل اختلاف است. مرجع قضایی در این مرحله، پس از بررسی مدارک، در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار تقاضای شما برای انحصار وراثت را منتشر می‌کند تا اگر وارث دیگری وجود داشته باشد با دیدن این آگهی به دادگاه مراجعه کند. هزینه انتشار این آگهی، بر عهده وارثین است. اگر بعد از گذشت یک ماه از تاریخ انتشار آگهی کسی به دادگاه مراجعه نکرد بدون اینکه نیاز به جلسه رسیدگی وجود داشته باشد گواهی انحصار وراثت صادر می‌شود.
راث یک متوفی جهت فروش، تغییر و هر گونه تصرفی در ارثیه‌ای که از متوفی به آنها رسیده است، لازم است که سهم الارث هر یک مشخص شود که جهت تقسیم قانونی ارث به جای مانده از متوفی لازم است که وراث به دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام کنند.
در رابطه با انحصار وراثت توسط وراث می‌توان گفت که صدور گواهی انحصار وراثت برای وراث با تقاضا یکی از آنها به نمایندگی کلیه وراث امکان پذیر است.
وراث متوفی باید لیست کلیه اموال منقول و غیرمنقول او را به اداره‌ی مالیاتی حوزه محل اقامت متوفی تسلیم کرده تا پس از پرداخت مالیات بر ارث، رسید آن برای دریافت گواهی انحصار وراثت تسلیم دادگاه شود.
استشهادیه، برگه‌ای است که دو نفر شاهد، که هم متوفی را می‌شناسند و هم وراث را، اسامی تمامی وراث را و آدرس آنها را در آن می‌نویسند و امضا محضری می‌کنند.
جهت دریافت گواهی انحصار وراثت، یکی از ورثه باید به شورای حل اختلاف محل مراجعه کرده، فرم مخصوصی که در آن اطلاعات کلیه وراث مشخص می‌شود را دریافت و به تکمیل آن اقدام کنند، پس از آن باید مدارکی مانند؛ گواهی فوت و شناسنامه‌ی متوفی، شناسنامه و کپی برابر اصل کلیه وراث، سند ازدواج متوفی (در صورت تأهل)، اظهارنامه مالیاتی و استشهادیه را به همراه فرم تکمیل شده، تسلیم دادگاه کنند.
پس از ارائه مدارک لازم به دادگاه، با هزینه وراث، طی یک نوبت آگهی تقسیم ارث متوفی در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌شود تا احیاناً اگر فردی از وراث یا طلبکاران متوفی خبر ندارد، با خبر شود لذا در صورت عدم وجود اعتراض به آگهی، دادگاه مراحل صدور گواهی انحصار وراثت را طی خواهد کرد.
دادگاه با بررسی مدارک ارائه شده و دقت در صحت مندرجات آن، به صدور گواهی انحصار وراثت اقدام می‌کند که بر اساس آن، ورثه و اشخاص ذینفع که می‌توانند حتی طلبکاران باشند، قادر خواهند بود اموال و مطالبات متوفی را از اشخاص متصرف مطالبه کنند.
پرداخت بدهی‌های متوفی بر عهده وراث او است، البته هزینه‌های کفن و دفن و سوگواری متوفی نیز باید از مقدار ارث کسر شود و هر آنچه از ارث متوفی باقی می‌ماند، میان وراث باید به صورت قانونی تقسیم شود.
اعتراض به انحصار وراثت
بعد از طی کردن مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت و صدور گواهی، دو گروه از افراد می‌توانند به این موضوع اعتراض کنند. دادستان قضایی درصورتی‌که تشخیص دهد متوفی ورثه‌ای ندارد و درخواست انحصار وراثت بی‌اساس است می‌تواند به انحصار وراثت اعتراض کند. همچنین درصورتی‌که فرد دیگری ادعا کند که وارث فرد متوفی است می‌تواند اعتراض خود به تقسیم ارث را اعلام کند. این دو گروه می‌توانند اعتراض خود را اعلام کنند و درخواست تجدیدنظر داشته باشند.
تقسیم ارث
این آخرین مرحله از مراحل گام به گام انحصار وراثت است. بعد از انجام مراحل انحصار وراثت و دریافت گواهی آن میتوانید درنهایت برای تقسیم ارث اقدام کنید. برای این امر، حضور تمام وراث یا وکلای آنها ضروری است. شما با در دست داشتن گواهی انحصار وراثت اجازه برداشت از حساب بانکی فرد متوفی را پیدا خواهید کرد. همچنین، ملک فرد متوفی نیز به نام ورثه ثبت خواهد شد.
- ۰۰/۰۸/۰۶